Een scheiding is nooit leuk. Het maakt niet uit of je in goede harmonie uit elkaar gaat of niet, er komt een hoop bij kijken. Helemaal als er kinderen in het spel zijn. Want hoe verdeel je de zorgtaken? Hoe zit het met alimentatie? En hoe zorg je dat de afspraken eerlijk én duidelijk zijn voor iedereen? Dan komt het ouderschapsplan om de hoek kijken. Maar wat is een ouderschapsplan precies? Wanneer ben je verplicht er eentje op te stellen? En kun je daar ondersteuning bij krijgen, bijvoorbeeld via je rechtsbijstandverzekering? Op deze pagina kom je daarachter.
Wat is een ouderschapsplan eigenlijk?
Een ouderschapsplan is een document waarin ouders afspraken vastleggen over de verzorging en opvoeding van hun kinderen na een scheiding. Denk aan afspraken over waar de kinderen wonen, hoe vaak ze bij de andere ouder zijn en wie welk deel van de kosten draagt. Er staat ook in hoe je elkaar op de hoogte houdt van belangrijke zaken zoals school, medische zorg of sportclubs. Het doel van zo’n plan is duidelijkheid. Voor jou, je ex-partner, maar vooral voor je kinderen. Want zij hebben behoefte aan stabiliteit. Een goed opgesteld ouderschapsplan voorkomt misverstanden en ruzies. Het is een houvast voor beide ouders en zorgt ervoor dat de kinderen niet tussen twee vuren komen te staan.
Wanneer ben je verplicht om een plan te maken?
Als je samen minderjarige kinderen hebt, ben je in Nederland verplicht om een ouderschapsplan op te stellen als je gaat scheiden. Dit geldt zowel voor getrouwde stellen als voor geregistreerde partners. Ook als je samenwoont en gezamenlijk ouderlijk gezag hebt, ben je verplicht een plan op te stellen bij het uit elkaar gaan. Heb je geen gezamenlijk gezag of zijn de kinderen inmiddels volwassen? Dan is een ouderschapsplan niet verplicht, maar het kan alsnog handig zijn om bepaalde zaken vast te leggen. De rechter beoordeelt het ouderschapsplan bij de echtscheidingsprocedure. Zonder plan wordt een scheiding met kinderen vaak niet eens in behandeling genomen.
Wat staat er allemaal in een ouderschapsplan?
Een ouderschapsplan moet aan een aantal wettelijke eisen voldoen. Zo moet het in ieder geval duidelijkheid geven over drie hoofdpunten: de verdeling van de zorg- en opvoedingstaken, de manier waarop ouders elkaar informeren en raadplegen over belangrijke onderwerpen en de verdeling van de kosten van de verzorging van de kinderen (kinderalimentatie). Verder kun je in het ouderschapsplan zoveel afspraken opnemen als je zelf wil. Misschien wil je iets zeggen over bedtijden, vakantieverdeling of hoe je verjaardagen viert. Zolang beide ouders akkoord zijn, mag je het plan zo gedetailleerd maken als je zelf wil. Hoe concreter, hoe beter.
Kun je hulp krijgen bij het opstellen van een ouderschapsplan?
Ja, zeker. Het opstellen van een ouderschapsplan is vaak een emotioneel proces. Je wil allebei het beste voor je kinderen, maar misschien zie je de zaken niet altijd op dezelfde manier. In zulke gevallen is het verstandig om ondersteuning te zoeken. Een mediator kan bijvoorbeeld helpen om op een rustige manier tot gezamenlijke afspraken te komen. Ook een advocaat kan ondersteuning bieden, zeker als de communicatie stroef verloopt of als er juridische onenigheid is over de invulling van het ouderschapsplan. Maar wist je dat je ook via je rechtsbijstandverzekering ondersteuning kunt krijgen? Veel mensen weten niet dat hun verzekering in dit soort situaties van pas kan komen.
Rechtsbijstandverzekering en het ouderschapsplan: hoe zit dat?
Niet alle rechtsbijstandverzekeringen dekken hulp bij een scheiding. Sommige doen dat wel en dan specifiek bij het opstellen van het ouderschapsplan. Het hangt een beetje af van je polis en de aanvullende modules die je hebt afgesloten. Heb je een dekking voor familierecht of mediation? Dan heb je vaak recht op juridische hulp bij het opstellen van het plan, of op vergoeding van een mediator die je hierbij begeleidt. Let wel op want in veel gevallen geldt er een wachttijd. Dat betekent dat je pas recht hebt op hulp bij een scheiding als je al een tijdje verzekerd bent. De meeste wachttijden liggen rond de zes maanden tot een jaar.
Daarom is het slim om je rechtsbijstandverzekering niet pas te regelen op het moment dat de relatie al onder druk staat, maar ruim van tevoren. Zo voorkom je dat je op een belangrijk moment met lege handen staat.
Waarom een goed plan zo belangrijk is
Een goed ouderschapsplan geeft rust. Niet alleen voor jou en je ex-partner, maar vooral voor je kinderen. Het zorgt ervoor dat zij weten waar ze aan toe zijn en dat jullie als ouders op één lijn zitten. Dat helpt enorm bij het verwerken van de scheiding. En weet je wat ook fijn is? Als je het ouderschapsplan met hulp van een professional opstelt, denk je beter na over details die je misschien zelf zou vergeten. Denk aan wat je doet bij verhuizingen, ziekte, of het regelen van oppas tijdens vakanties. Juist in die kleine details schuilt vaak het verschil tussen een plan dat werkt en een plan dat al na drie maanden opnieuw besproken moet worden.
Laat je goed informeren
Een ouderschapsplan opstellen is niet zomaar iets. Het gaat over de toekomst van je kind(eren) en over jullie rol als ouders, ook al zijn jullie geen partners meer. Laat je daarom goed informeren over de mogelijkheden, zeker als je recht hebt op ondersteuning via je rechtsbijstandverzekering. Twijfel je of je verzekering dit dekt? Neem dan contact op met je verzekeraar of check de polisvoorwaarden. Zo weet je waar je aan toe bent en kun je op tijd de juiste hulp inschakelen. Een plan maken is niet altijd makkelijk, maar met de juiste ondersteuning kom je een heel eind. Hoe beter de afspraken zijn die je nu maakt, hoe minder gedoe je later hebt.
